Door wat er de afgelopen jaren is gebeurd werden we hard met onze neus op de nieuwe feiten gedrukt en die feiten bleken niet eens zo slecht. Veranderen kan dan ook ontzettend verfrissend werken, maar de stappen zijn soms spannend om te nemen.
Begin 2020 bouwden wij een kantoor op het Brainpark in Rotterdam voor Sonova. Een prachtig ontwerp en een leuke realisatie die overigens al verstoord werd door de eerste tekenen van Covid19. 1,5 jaar later bouwen wij op dezelfde plek de 2de verdieping voor dezelfde partij. De verschillen? Feitelijk een hogere bezetting per m2 en voor het oog en gevoel een zeer huiselijke en uitnodigende sfeer die bijna niets meer van een ‘kantoor’ weg heeft. Het is een plek om samen te komen.
Een andere manier van werken zorgt ervoor dat er minder m2 kantoor nodig is per werknemer. De angst om de verantwoordelijkheid bij de werknemers te leggen is wel zo’n beetje overwonnen en dat we productiever worden van het minder gehaast zijn is ook een feit.
Maar er ligt nog een probleem naast; het optimaliseren van het gebruik. Vooral in tijd. Een kantoor wordt nog steeds niet optimaal benut. Want een groot deel van de kantoren sluit nog steeds om 18:00 uur de deuren terwijl de lichten blijven branden. Dus ook buiten de leegstand is er ‘leegstand’.
We zijn er druk mee en waar we eerst onder de indruk waren van een concept-store bouwen we nu hele Urban deelgebieden waar wonen, wonen, horeca en werkgelegen op een mooie manier gecombineerd zijn. We kunnen dus goed ontwikkelen. Waar we vastlopen is waar het meestal op vastloopt; gewoonte.
De vraag veranderd, dus moeten we mee veranderen. Ik ben veel in het HNK gebouw op het Scheepsvaartkwartier in Rotterdam. Hier bouw(d)en we met een vertrouwd team, voor Shypple, onze opdrachtgever, aan een nieuwe uitbreiding op hun bestaande kantoor. HNK speelde in op de markt. Onder andere meer flexibiliteit op de arbeidsmarkt en een stijgend aantal zzp’ers betekent dat de vraag veranderd. En dat vraagt om flexibele huurcontracten, zowel in duur als te verhuren meters.
Het was Thomas van Leeuwen die deze constatering hardop deelde in een artikel voor het NH Nieuws van de NOS;
"Wat je ziet bij de meeste gebouwen is dat het maar negen á tien uur per dag wordt gebruikt. Dat laat allemaal lege uren over. Wij willen een blended venue, zo noemen we dat, maken. Het idee is: Hoe kun je een gebouw maximaal gebruiken. We beginnen ‘s ochtends vroeg en het gaat door tot ‘s avonds laat. Na de werkuren worden er workshops gegeven, is er een restaurant en is er zelfs een kunstgalerij."
En die lege uren! Daar gaat het om!
Er is geen vraag naar nieuwe gebouwen als we kijken naar de ontwikkeling van de samenleving. Het is tijd voor een nieuwe mindset, een nieuwe industrie. Iedereen ergert zich aan de leegstaande kantoren en aan de andere kant is er een gebrek aan ruimte en aan voorzieningen zoals elektra.
“Je hoeft niet vijf gebouwen te verwarmen, maar je gebruikt één gebouw vijf keer.”
Als we verder kijken dan alleen maar naar de winst is er alleen een flinke dosis logica voor nodig om te zien dat geld niet meer de enige drijfveer kan zijn. We moeten de wereld een stukje beter maken of eigenlijk niet verder verpesten. Kantorenland heeft daar juist nu een grote rol in.
En als we iedere m2 nu beter benutten, stijgt deze ‘logischerwijs’ in waarde en verduurzamen we die m2 ook nog eens. Dus als eigenaar, belegger, huurder, maar ook als projectmanagers… Dit is toch wat we willen?
Over dit onderwerp zijn we natuurlijk nog lang niet uitgesproken. Maar we moeten ook doen en doen is soms best spannend. Het samen doen, maakt het echter een stuk leuker en geeft ons nieuwe inzichten. En dat is altijd een goede ‘ontwikkeling’.
